ÇOCUK GENEL DEĞERLENDİRME NEDİR?

Çocuk genel değerlendirme, çocuğun gelişimini, bilişsel becerilerini ve davranışlarını değerlendirmek amacıyla yürütülen bir süreçtir. Bu değerlendirme, çocuğun ihtiyaçlarını anlamaya, sorunlarını tespit etmeye, uygun destek ve müdahalelerin planlanmasına yardımcı olmaktadır. Çocuk genel değerlendirme, çeşitli araçlar ve yöntemlerin kullanıldığı bir süreçtir. Örneğin bilişsel değerlendirme çocuğun zekâ seviyesi, bilişsel yetenekleri, bellek, dikkat, gibi bilişsel süreçlerini değerlendirmek amacıyla uzmanlar tarafından gerçekleştirilmektedir. Sosyal ve duygusal değerlendirmede çocuğun duygusal durumu, sosyal becerileri, davranış sorunları ve duygusal gereksinimleri üzerine psikologlar veya pedagoglar tarafından değerlendirmeler yapılmaktadır. Bunların yanı sıra, aile ve çevresel değerlendirme sürecinde çocuğun aile dinamikleri, çevresel etkiler ve sosyal destek sistemleri gibi faktörlerin değerlendirilmesi, aile terapistleri tarafından yürütülmektedir. Motor becerileri değerlendirmesinde ise çocuğun motor becerileri ve fiziksel gelişimi değerlendirilmektedir.

ÇOCUK GENEL DEĞERLENDİRME SÜRECİ NELERİ İÇERMEKTEDİR?

Çocuk genel değerlendirme sürecinde uzmanlar, çocuğun bilişsel gelişimi, sosyal gelişimi, motor gelişimi, dikkat gelişimi gibi birçok alanda daha detaylı bilgi sahibi olmak için öncelikle aileden anemnez (çocuğun hangi nedenlerden ötürü uzmana başvurduğu bilgisi) almaktadır. Daha sonra uzman, çocuğu gözlemekte, çocuktan aile resmi çizmesini istemekte ve problemi teşhis edebilmek için çocuğa bazı testler uygulamaktadır. Bu testler arasında MOXO Dikkat ve Hiperaktivite Bozukluğu Testi, Metropolitan Okul Olgunluğu Testi, Denver Gelişimsel Tarama Testi, Frostig Görsel Algı Testi ve WISC-R testi bulunmaktadır. Genel olarak çocuk değerlendirme süreci 4 aşamadan oluşmaktadır:

1. Aile Görüşmesi: Aile görüşmesinde aileden çocuk ve başvuru öyküsü hakkında detaylı bilgi alınmaktadır. Çocuğun gelişim öyküsü üzerine yaş yaş yıl yıl bakılmaktadır. Daha sonra ailenin ve çocuğun ihtiyacına en uygun testler belirlenmekte ve sorunun kaynağına doğru gidilmektedir.
2. Değerlendirme – 1 : İlk değerlendirmede çocuğa genellikle kaygı ile ilgili süreçleri ortaya çıkarmak üzere aile resmi, kaygı ölçeği ve psikolojik sağlamlık ölçekleri uygulanmaktadır. Ancak testlerin uygulanması danışanın ihtiyacına göre değişmektedir. Aynı zamanda çocuk terapi odasında oyun kurma biçimleri, ergense iletişim biçimleri ele alınır ve psikolog tarafından gözlemlenir. Bu gözlem danışanın yaşadığı problemi anlamak için oldukça önemlidir.
3. Değerlendirme - 2 : Sorunun kaynağını daha da detaylandırmak adına çocuğun ihtiyacına uygun başka bir test uygulanarak 3 test birbiri ile karşılaştırılmakta ve detaylı bir değerlendirme sonuçlandırılmaktadır.  Bu testler sayesinde çocuğun bilişsel, duygusal, sosyal yetenekleri ölçülmektedir. Bu değerlendirme aşaması her çocuğun ihtiyacına yönelik olduğu için kişiseldir ve birebirdir. Bazı anlarda ailenin de performansı görmesi adına aile seans içerisine alınabilmektedir.
4. Raporlama: Dördünü görüşmede yapılan tüm testler ve değerlendirme süreci 8-10 sayfalık bir rapor haline getirilmektedir. Bu rapor Aileye çocuğun ihtiyacı ve bu ihtiyaca yönelik nasıl bir yol izleneceği hakkında detaylı bilgi verilmektedir. Ayrıca bu değerlendirme sürecine kadar uygulanan testlerin sonuçları rapor aileye elden teslim edilmektedir. 3 ay boyunca çocuğun performansı geçerlidir. Tüm bu süreç çocuklarımız için en doğrusu neyse onu bulmaya yöneliktir. Herhangi bir tanı amacı taşımamaktadır. Önemli olan doğru desteğin sunulmasıdır. Doğru desteğin sunulduğu her çocuk gökyüzünde bir yıldız olmaya adaydır.

Aşağıda Genel değerlendirme sürecinde yürütülen testler hakkında daha detaylı bilgiyi bulabilirsiniz.

Bir Aile Çiz Testi: Aile resmi çizimi, çocukların korkularını, endişelerini, mutluluklarını, üzüntülerini, ifade etmekte zorlandığı veya ifade edemediği durumları görsel bir şekilde ifade etmelerine yardımcı olmaktadır. Ayrıca çocuğun çizdiği aile resmi, aile içi ilişkilerin dinamiklerini gösterir. Terapist, bu çizim üzerinden aile üyeleri arasındaki ilişkileri ve çocuğun yaşadığı zorlukları anlamaya çalışır. Bu nedenle genel değerlendirme sürecinde aile çizimi oldukça önem taşımaktadır.

MOXO Dikkat ve Hiperaktivite Bozukluğu Testi: MOXO testi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) belirtilerini değerlendirmek için kullanılan bir ölçek veya değerlendirme aracıdır. Bu test, 6 yaş ve üzerindeki çocuğun DEHB belirtileri taşıyıp taşımadığını değerlendirmek için kullanılır. Test genellikle bireyin davranışları, dikkati, hiperaktivitesi ve dürtüselliği hakkında sorular içermekte ve bu belirtileri ele alarak bir değerlendirme yapmaktadır. Moxo testi dikkat (attention), zamanlama (timing), dürtüsellik (impulsivity) ve hiperaktivite (hyperactivity) olmak üzere 4 kriter üzerinden bilgi vermektedir.

Metropolitan Okul Olgunluğu Testi: Metropolitan Okul Olgunluğu Testi (Metropolitan Readiness Test), 5,5 -6 yaş aralığındaki çocukların okula hazırlık seviyelerini değerlendirmek amacıyla kullanılan bir değerlendirme aracıdır. Bu test, anaokulu veya ilkokula başlamadan önce çocukların fiziksel, bilişsel, duygusal ve sosyal becerilerini ölçmeye yöneliktir. Metropolitan Okul Olgunluğu Testi, çocuğun okula başlamak için gerekli becerilere sahip olup olmadığını belirlemek öğretmenlere, ailelere ve okul yönetimine rehberlik etmek amacıyla kullanılmaktadır.

Denver Gelişimsel Tarama Testi: Denver Gelişimsel Tarama Testi (Denver Developmental Screening Test), çocukların gelişim düzeyini değerlendirmek ve gelişimsel gecikmelerini tespit etmek amacıyla kullanılan bir tarama aracıdır. Bu test, 0-6 yaş aralığındaki çocukların fiziksel, bilişsel, dil ve sosyal gelişimlerini değerlendirmek için tasarlanmıştır. Örneğin tuvalet problemiyle terapiye başvuran aileye Denver Testi uygulanabilir.

Frostig Görsel Algı Testi: Frostig Görsel Algı Testi (Frostig Visual Perceptual Test), 3-8 yaş aralığındaki çocukların görsel algı becerilerini ölçmek ve bilişsel gelişimlerini incelemek için kullanılmaktadır. Frostig Görsel Algı Testi, görsel algılama, görsel-motor koordinasyon ve görsel algısal biliş becerilerini değerlendirmektedir. Test, genellikle çeşitli görsel algı öğelerini içeren resimlerden oluşmakta ve bireyden bu resimlere tepki vermesini içermektedir. Örneğin, çocuktan bir resimdeki farklılıkları bulması veya bir deseni çoğaltması istenmektedir. Sonuçlar, görsel algı yeteneklerini değerlendiren alt testlerin sonuçlarıyla birleştirilmekte ve bir bireyin görsel algı becerilerini genel olarak değerlendiren bir puan elde edilmektedir.

WISC-R Testi: WISC-R, çocukların zekâ seviyelerini değerlendirmek için kullanılan bir psikolojik testtir. WISC-R, çocuklar ve ergenler için tasarlanmış bir zekâ testidir ve 6 ila 16 yaş arasındaki bireylerde kullanılmaktadır. WISC-R, bilişsel yeteneklerin ve problem çözme becerilerinin bir ölçüsüdür. Bu test, bireylerin dikkat, bellek, mantıksal düşünme, sözcük bilgisi, analitik düşünme ve görsel-motor koordinasyon gibi farklı bilişsel alanlardaki yeteneklerini değerlendirmektedir. Test, bireylere sözlü ve performans bölümlerindeki soruları yanıtlama fırsatı sunmaktadır. WISC-R toplam puanı, bireyin zekâ seviyesini yansıtan sayıdır.

D2 Dikkat Testi: D2 Dikkat Testi, çocukların dikkat, konsantrasyon ve zihinsel esneklik becerilerini değerlendirmek amacıyla kullanılan bir psikolojik testtir. Bu test, özellikle 7 ila 17 yaşları arasındaki çocuklar ve gençler için tasarlanmıştır. D2 Dikkat Testi, bir sayfa üzerindeki sembollerin belirli özelliklerine odaklanma yeteneğini ölçer. Test, hızlı bir şekilde sembolleri tanımlamayı gerektirir ve bu nedenle dikkat, algı ve işitsel konsantrasyon yeteneklerini değerlendirir. Ayrıca test, görsel motor becerileri, bellek ve zihinsel esneklikle ilgili bilgileri de sunmaktadır. Unutmamak gerekir ki test sonucu, çocuğun genel zekâ seviyesini yansıtmamaktadır.

CAS Zekâ Testi: CAS Zekâ Testi (Cognitive Abilities Scale), 5-17 yaş aralığındaki çocukların bilişsel yeteneklerini ölçen çoklu alt testlerden oluşmaktadır. Bu alt testler, çocuğun sözel ve matematiksel yetenekleri, belleği, problem çözme yetenekleri, sözel akıl yürütme yetenekleri ve görsel-motor becerileri gibi farklı zekâ alanlarını değerlendirmek için tasarlanmıştır. Her alt test, çocuğun belirli bilişsel yeteneklerini değerlendirmek için farklı görevler içerir. Sonuçlar, çocuğun bilişsel yeteneklerini ve güçlü/ zayıf yönlerini anlamak için kullanılmaktadır. Bu test, çocukların eğitim ihtiyaçlarını değerlendirmek ve uygun müdahaleleri planlamak için oldukça önemli bir testtir.

İşlemleme Hızı Testi; İşlemleme hızı testi, genellikle 7 yaş üzerindeki çocuklara uygulanan ve bilişsel yeteneklerin yönünü ölçmek için kullanılan psikometrik bir araçtır. Bu test, çocukların dikkat, algı ve zihinsel işlem hızlarını değerlendirmek amacıyla kullanılmaktadır. İşlemleme hızı testi, çeşitli görevler içermektedir. Örneğin, işlemleme hızı testi sırasında çocuklara hızlı bir şekilde sayılar okuma, sembollerle eşleştirme, kelime eşleştirme veya başka türden görevler verilmektedir. Çocuklar bu görevleri belirli bir süre içinde tamamlamaya çalışırlar ve bu süre içinde ne kadar fazla görevi tamamlarlar veya doğru yanıtlar verirlerse, işlemleme hızları o kadar yüksek kabul edilmektedir.

Disleksi Testi; Çocuk alanında disleksi tanısının konulması ve bu durumun değerlendirilmesi için farklı disleksi testleri ve değerlendirme araçları kullanılmaktadır. Bu testler, çocuğun okuma, yazma ve kelime işleme becerilerini ölçerek disleksi belirtilerini tanımaya yardımcı olmaktadır. Bu testler, çocuğun okuma hızı, kelime tanıma, yazma becerileri ve işitsel işleme yetenekleri gibi konuları incelemektedir. Disleksi testleri, çocuğun öğrenme ihtiyaçlarını belirlemek ve ona uygun eğitim stratejilerini geliştirmek için önemlidir.

Öğrenme Güçlüğü Envanteri; Öğrenme Güçlüğü Envanteri (Learning Disability Inventory veya LDI), öğrenme güçlüğünü tanımlamak, değerlendirmek ve belirlemek amacıyla kullanılan bir psikolojik değerlendirme aracıdır. Bu envanter, çocuklar için özgün olarak geliştirilmiş bir ölçüm aracıdır ve bu nedenle yaşa ve zekâ seviyesine dayalı olarak uyarlanmış versiyonları bulunmaktadır. Envanter, öğrenme güçlüğünün farklı yönlerini değerlendirmek için kullanılır. Bu yönler arasında dil becerileri, matematik yetenekleri, bellek işlevleri, bilişsel beceriler, görsel-mekânsal işleme yetenekleri ve daha birçok faktör bulunur. Değerlendirme sonuçları, öğrenme güçlüğü türünü ve şiddetini belirlemeye yardımcı olmaktadır.

Qtag; Kayseri Çocuk Testleri I Kayseri Çocuk Genel Değerlendirme I Kayseri Zeka Testi I Kayseri Dikkat Testi